Gezondheid en veehouderijen – een ‘hot item’

2 december 2014

Het houden van dieren kan gevaar opleveren voor de omgeving. Denk bijvoorbeeld aan de verspreiding van endotoxinen, of van Q-koorts door geiten. Mensen kunnen ziek worden, dieren kunnen ziek worden. Infomil heeft het laatste nieuws over gezondheid en veehouderijen voor u op een rij gezet.

Ontwikkelingen

De overheid is bezig met het ontwikkelen van beleid voor het bepalen van de gezondheidseffecten van veehouderijen. Aanleiding voor de discussie was onder andere het advies Gezondheidsrisico’s rond veehouderijen van 30 november 2012 van de Gezondheidsraad.

In het Kabinetsstandpunt van 14 juni 2013 heeft het kabinet aangekondigd grenzen te stellen aan de omvang van veehouderijen door het opstellen van emissienormen voor fijn stof. Dit is in gang gezet: in 2014 is het ontwerp van een nieuw Besluit huisvesting gepubliceerd met de aankondiging van emissiewaarden voor fijn stof. Het kabinet wil verder het stellen van emissienormen voor endotoxinen onderzoeken.

Het RIVM is vanaf 2014 samen met het IRAS, het NIVEL en Wageningen UR bezig met nieuw onderzoek naar de gezondheidseffecten van de intensieve veehouderij (IVG). Dit is een vervolg op eerder onderzoek (van 2009 tot 2011) samen met het IRAS en het NIVEL. Uit dit onderzoek bleek dat omwonenden van veehouderijbedrijven mogelijk zijn blootgesteld aan fijn stof en aan bepaalde micro-organismen en endotoxinen. Deze stoffen kunnen op kortere afstand van veehouderijbedrijven mogelijk effecten op de gezondheid hebben (voornamelijk op de luchtwegen).

Risico’s van veehouderijen voor de volksgezondheid

Het houden van dieren kan gevaar voor de volksgezondheid opleveren, bijvoorbeeld de MRSA-bacterie of de Q-koorts. Bij het beoordelen van de aanvraag omgevingsvergunning milieu moet het bevoegde gezag volksgezondheid betrekken. Dit blijkt uit jurisprudentie. Maar hoe dat precies moet, is onduidelijk.

Risico’s van veehouderijen om andere bedrijven te besmetten

Bij besmettingsgevaar gaat het om het gevaar dat een veehouderij dierziekten overdraagt op andere dieren (veehouderijen) in de omgeving. Besmettingsgevaar wordt in de eerste plaats geregeld in de regelgeving over de diergezondheid. Er is ruimte voor een aanvullende toets bij het verlenen van de omgevingsvergunning milieu. Dit blijkt uit jurisprudentie.

Bescherming van bijzonder gevoelige bedrijven tegen risico’s op besmetting van veehouderijen

Als een omliggend bedrijf extra kwetsbaar is voor dierziekten (bijzonder gevoelig), mag het bevoegd gezag dit niet meenemen in de omgevingsvergunning. Die bijzondere gevoeligheid komt voor rekening van dat bijzonder gevoelige bedrijf – het bedrijf dat de omgevingsvergunning milieu krijgt, mag daar niet onder ‘lijden’.

Het houden van dieren bij een veehouderij kan risico’s met zich meebrengen voor bedrijven die in de omgeving van dit bedrijf liggen. Bijvoorbeeld het gevaar van overbrengen van dierziektes of bacteriën. Andersom kan ook: een veehouderij kan bijzonder gevoelig zijn voor een bedrijf in de omgeving.

Regelgeving voor kadavers

De regels voor het opslaan en afvoeren van dode dieren (kadavers) staan in paragraaf 3 (artikel 3.20-3.26) van de Regeling dierlijke producten. De NVWA controleert of het opslaan en afvoeren aan de regels voldoet.

Meer informatie over Gezondheid en veehouderijen vind u op de site van Infomil, waaronder meerdere documenten over volksgezondheid en besmettingsgevaar van veehouderijen.