In een poging de PAS-uitspraak te doorgronden wedt de overheid op het paard van de juridische werkelijkheid. Die gaat voorbij aan alle kansen die er liggen om ammoniak te verminderen en het stikstofprobleem los te trekken. Hoe lang nog?
Opnieuw worden miljarden opzij gezet om het stikstofprobleem te beteugelen. Het zal vast niet voor niets zijn maar de quick wins om wérkelijk ammoniak te minderen worden niet benut. En ook al zijn we anderhalf jaar verder sinds de PAS-uitspraak, een werkelijke oplossing is er niet. Niet als niemand behalve de overheid zelf zich committeert aan de nieuwe werkwijze van de provinciale beleidskaders. Immers, massaal wordt nog steeds bezwaar gemaakt door milieuactivisten als het MOB en de eerste rechtszaken dienen zich al weer aan.
1994
Juristen verschuilen zich dusdanig achter de ‘juridische werkelijkheid’ dat ecologen het ook niet meer snappen. Veehouders die bereid zijn flink in te leveren op ammoniak krijgen geen vergunning omdat ze op de eerste aanwijsdata vanaf 1994 geen of onvoldoende ammoniak hadden. Ondanks het inleveren van 30% ammoniak of meer is de vergunningverlener met handen en voeten gebonden aan de ‘juridische werkelijkheid dat de depositie sinds 10 juni 1994 niet toe mag nemen’.
In het huidige beleid is er (nog steeds) geen oplossing voor de meer dan 600 bedrijven die nog een procedure hadden lopen over de natuurvergunning, toen de rechter in de PAS-uitspraak de vergunningverlening stillegde.
Dat leidt tot schrijnende situaties dat agrarische bedrijven ondanks de bereidheid om 20%, 30%, of soms zelfs 50% aan emissie in te leveren door te investeren in vergaande emissiearme techniek, wat soms duizenden kilogrammen ammoniak aan emissie per bedrijf zou kunnen besparen, geen instemming krijgen omdat ze in 1994 niet genoeg ammoniak hadden of in 2004 nog niet bestonden, domweg omdat ze daarna pas zijn opgericht.
Zij staan voor de taak om zowel te investeren in emissiearme techniek als ook ‘te investeren’ in de aankoop van ammoniak om de resterende invloed af te kopen, tot ze op nul komen. U moet dan denken aan bedragen van een paar honderdduizend euro’s (!) per bedrijf enkel en alleen om de huidige situatie te kunnen legaliseren! Is dit verantwoord? Nee. En toch gebeurt het, om maar van de jarenlange onzekerheid af te zijn. Het betaalt zich niet terug en is niet uit te leggen.
26%
Denk niet dat het om enkele bedrijven gaat, het gaat om honderden tot duizend bedrijven of meer in heel Nederland die geen Wnb-vergunning onder het PAS gekregen hebben omdat hun aanvankelijke vergunning a.g.v. zienswijzen is aangehouden en uiteindelijk door de rechter is vernietigd. En om bedrijven die voorheen te horen kregen dat ze ‘ver genoeg van natuurgebieden afzaten en geen vergunning nodig hadden’. Hoe anders is de werkelijkheid van vandaag.
Wat werkelijk nodig is, is een nieuw beleid dat stappen zet, niet op basis van een juridisch achterhaalde werkelijkheid van 25 jaar terug, maar op basis van een nieuwe toekomst met perspectief. Stel dat iedereen die nu nog geen Wnb-vergunning heeft en dat wel wil 26% in zou leveren overeenkomstig de nationale doelstelling, dan zou dat in no-time een aanzienlijke natuurwinst opleveren en een einde maken aan de soms als 10 jaar durende onzekerheid voor veehouders. Dan zou hun investering en inspanning daadwerkelijk baat hebben.
Een gek idee? Niet haalbaar? Onmogelijk? Er moet íets gebeuren. Zoals het nu gaat werkt het niet!
